Nám da mặt vùng má là tình trạng da phổ biến, dẫn đến các mảng da sẫm màu, tối màu trên gò má. Loại nám da này thường xuất hiện ở phụ nữ mang thai hoặc phụ nữ tiền mãn kinh, tuy nhiên nam giới cũng có thể mắc tình trạng này.
Nám da mặt vùng má là gì?
Nám da là một tình trạng da phổ biến, đặc trưng bởi các mảng sậm màu hoặc đổi màu trên da. Tình trạng này phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt là nữ giới có tông màu da trung bình đến tối, tuy nhiên nam giới cũng có thể mắc chứng này. Nám da có thể xuất hiện ở bất kỳ bộ phận nào tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, tuy nhiên thường thấy nhất ở mặt, đặc biệt là má.
Có ba loại nám da, tuy nhiên chỉ có hai loại phổ biến ở vùng má, bao gồm:
- Nám mảng: Đây là loại nám phổ biến nhất và ảnh hưởng đến lớp trên cùng của da (biểu bì). Nám biểu bì thường có màu nhạt hơn và dễ điều trị hơn các loại nám khác.
- Nám đốm: Nám đốm còn gọi là nám chân sâu là loại nám này ảnh hưởng đến lớp sâu hơn của da (lớp hạ bì). Nám đốm thường có màu đậm hơn và khó điều trị hơn so với nám biểu bì.
Nám ở vùng má có thể xuất hiện dưới dạng các mảng màu nâu, xám xanh hoặc rám nắng và có thể đối xứng hoặc không đối xứng. Các mảng da này thường phẳng, tuy nhiên đôi khi có thể nổi cộm lên trên bề mặt da. Nám da không gây hại cho sức khỏe, không nguy hiểm, nhưng có thể gây khó chịu, ảnh hưởng đến thẩm mỹ và tinh thần của người bệnh.
Mặc dù không nguy hiểm, tuy nhiên nám da có thể tái phát, đặc biệt là khi tiếp xúc với ánh nắng mặt trời. Do đó, điều quan trọng là bảo vệ làn da khỏi ánh nắng mặt trời bằng cách thoa kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở nên, ngay cả trong những ngày không có nắng, nhiều mây hoặc âm u. Nếu bị nám gò má, bạn cũng nên đội mũ và đeo kính râm khi ở ngoài trời.
Nếu bị nám vùng má, điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp.
Cách nhận biết tình trạng nám da mặt vùng má
Nám da mặt vùng má là tình trạng rất phổ biến và dễ nhầm lẫn với các vấn đề tăng sắc tố khác. Triệu chứng chính của nám là tăng sắc tố, hoặc sự phát triển của các mảng da bị đổi màu hoặc da không đều màu. Những mảng này thường phẳng và sẫm màu hơn màu da của mỗi người, thường có màu nâu hoặc xám.
Nám da có thể phát triển ở bất kỳ bộ phận nào trên cơ thể tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nhưng phổ biến nhất là ở mặt, bao gồm cả gò má.
Nếu bị nám ở má, người bệnh thường có 4 đặc điểm và dấu hiệu như sau:
- Xuất hiện các mảng da tối màu, thường là màu nâu hoặc xám trên má
- Các mảng đổi màu thường đối xứng ở cả hai bên má
- Phẳng, mịn và không có đường viền phân biệt rõ ràng
- Vị trí nám da thường dễ nhận thấy hơn vào màu hè, khi khả năng tiếp xúc với ánh nắng mặt trời cao hơn
Nếu nhận thấy bất cứ dấu hiệu hoặc triệu chứng nám má nào, điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị thích hợp.
Nám da có thể là một tình trạng khó điều trị nhưng điều quan trọng là phải đến bệnh viện để được chẩn đoán và điều trị y tế phù hợp. Bác sĩ da liễu có thể xây dựng kế hoạch điều trị hiệu quả và cải thiện vẻ ngoài của làn da.
Nguyên nhân và yếu tố nguy cơ gây nám da mặt vùng má
Nguyên nhân chính xác dẫn đến nám gò má vẫn chưa được xác định, tuy nhiên tình trạng này được cho là sự kết hợp của 3 tác nhân chính, chẳng hạn như:
- Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời: Tiếp xúc với ánh nắng mặt trời được xem là tác nhân phổ biến nhất gây ra nám. Ánh nắng có chứa tia cực tím (UV) có thể kích thích sản xuất melanin, sắc tố tạo màu cho da, từ đó dẫn đến hình thành các mảng da tối màu.
- Nội tiết tố: Nám gò má phổ biến ở phụ nữ, đặc biệt là trong thời kỳ mang thai và mãn kinh. Điều này cho thấy hormone có thể đóng một vai trò trong sự phát triển của nám.
- Di truyền: Màu da là một tính trạng di truyền. Và những người có tông màu da sẫm màu hơn có nhiều tế bào hắc tố hơn, loại tế bào sản xuất melanin và dẫn đến nám da.
Yếu tố nguy cơ:
- Giới tính nữ
- Mang thai hoặc đang trong thời kỳ mãn kinh
- Tông màu da tối hơn
- Có tiền sử gia đình bị nám
- Có một số tình trạng bệnh lý nhất định, chẳng hạn như bệnh tuyến giáp và bệnh Addison
- Sử dụng một số loại thuốc, chẳng hạn như như thuốc tránh thai, thuốc trị liệu thay thế hormone và một số loại thuốc chống động kinh
Nếu nghi ngờ hoặc thuốc các nhóm yếu tố nguy cơ bị nám, điều quan trọng là thực hiện các bước bảo vệ da khỏi ánh nắng mặt trời, chẳng hạn như sử dụng kem chống nắng, đội mũ hoặc đeo kính. Người bệnh cũng nên đến gặp bác sĩ da liễu thường xuyên để theo dõi các dấu hiệu nám và có kế hoạch điều trị thích hợp.
Chẩn đoán nám da vùng má như thế nào?
Không có xét nghiệm đơn lẻ nào có thể chẩn đoán chính xác tình trạng nám mặt da vùng má. Tuy nhiên, bác sĩ có thể kiểm tra khuôn mặt để xác định các dấu hiệu và đề nghị các xét nghiệm cần thiết để giúp chẩn đoán nám và loại trừ các tình trạng da khác.
Có 2 xét nghiệm chính được sử dụng để chẩn đoán nám gò má bao gồm:
- Kiểm tra bằng đèn Wood: Đèn Wood sử dụng một loại ánh sáng đặc biệt để kiểm tra da. Ở người bị nám, vùng da bị tổn thương sẽ tối màu hơn dưới ánh đèn.
- Sinh thiết: Trong một số trường hợp, bác sĩ da liễu có thể yêu cầu sinh thiết vùng da bị ảnh hưởng. Trong thủ thuật này, bác sĩ sẽ lấy một mảnh da nhỏ tại khu vực bị tổn thương và kiểm tra dưới kính hiển vi. Sinh thiết được sử dụng để loại trừ các tình trạng da khác, chẳng hạn đồi mồi hoặc ung thư.
Ngoài ra, có một số xét nghiệm khác được sử dụng để xác định tình trạng nám da, chẳng hạn như:
- Xét nghiệm chức năng tuyến giáp
- Thử thai
- Đánh giá các loại thuốc đang sử dụng
Nếu bị nám hoặc nghi ngờ nám, điều quan trọng là đến bệnh viện và thảo luận với bác sĩ da liễu để có những lựa chọn điều trị thích hợp nhất.
Các phương pháp điều trị nám da vùng má hiệu quả – an toàn
Hiện tại, không có cách chữa dứt điểm các triệu chứng nám da mặt vùng má, nhưng có những phương pháp điều trị có thể giúp làm sáng, đều màu da và ngăn tình trạng này nên tồi tệ hơn. Điều quan trọng khi bị nám là tránh tiếp xúc với ánh nắng mặt trời và sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên.
Tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nám da, bác sĩ có thể chỉ định các phương pháp điều trị như:
1. Thuốc thoa trị nám vùng má
Các loại thuốc bôi, kem trị nám là sản phẩm đầu tiên được sử dụng để làm sáng và đều màu da. Có 3 loại thuốc bôi trị nám phổ biến bao gồm:
- Hydroquinone: Hydroquinone có tác dụng tẩy trắng và làm sáng các mảng da tối màu. Kem hydroquinone có nhiều nồng độ khác nhau, từ 2% đến 4%, điều quan trọng là bắt đầu với sản phẩm có nồng độ thấp và tăng dần cường độ khi làn da đã quen với sản phẩm.
- Tretinoin: Tretinoin là một retinoid hoạt động bằng cách tăng tốc độ tái tạo tế bào da, có thể giúp loại bỏ lớp trên cùng của da, để lộ lớp da mới, sáng màu hơn. Tretinoin có nhiều nồng độ khác nhau, từ 0,025% đến 0,1% và người dùng cần sử dụng với liều lượng thấp nhất và tăng dần khi đã quen.
- Axit Azelaic: Axit Azelaic là hoạt chất tự nhiên có đặc tính chống viêm và kháng khuẩn, hoạt động bằng cách làm sáng các mảng nám tối màu cũng giảm sản xuất melanin. Axit Azelaic có nhiều hàm lượng khác nhau, từ 15% – 20%, được chỉ định tùy thuộc vào mức độ nám da mặt vùng má.
Các loại thuốc bôi trị nám thường được sử dụng 1 – 2 lần mỗi ngày để đạt hiệu quả tốt nhất. Điều quan trọng là sử dụng sản phẩm theo đúng chỉ định của bác sĩ hoặc hướng dẫn của nhà sản xuất để tránh các rủi ro phát sinh.
Các loại thuốc khác:
- Axit Kojic có đặc tính làm sáng da.
- Niacinamide là một dạng vitamin B3 có đặc tính chống viêm và làm sáng da.
- Vitamin C là chất chống oxy hóa có thể giúp làm sáng các mảng nám sẫm màu và bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Hầu hết các loại thuốc điều trị nám da vùng má đều hiệu quả cao và sản toàn, tuy nhiên cũng tiềm ẩn một số tác dụng phụ, chẳng hạn như đỏ hoặc ngứa da. Nếu gặp tác dụng phụ không mong muốn, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn và có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp.
2. Thuốc đường uống trị nám má
Mặc dù không phổ biến, tuy nhiên thuốc đường uống có thể được chỉ định để điều trị các triệu chứng nám gò má. Loại thuốc phổ biến nhất là axit tranexamic.
Axit Tranexamic thuộc nhóm thuốc chống tiêu sợi huyết, hoạt hoạt động bằng cách ngăn ngừa hình thành các cục máu đông. Ngoài ra, thuốc cũng có tác dụng chống viêm và chống sắc tố.
Loại thuốc này thường được sử dụng với liều lượng 2 viên mỗi ngày, kéo dài trong 3 – 6 tháng để làm sáng các mảng nám, vùng da sẫm màu và ức chế quá trình sản xuất melanin.
Axit Tranexamic thường an toàn và dung nạp tốt, tuy nhiên đôi khi cũng gây ra một số tác dụng phụ, chẳng hạn như buồn nôn, nôn và tiêu chảy. Hãy sử dụng thuốc theo chỉ định của bác sĩ để đạt hiệu quả tốt nhất và tránh các rủi ro phát sinh.
Bên cạnh đó, có 3 loại thuốc và chất bổ sung khác cũng góp phần kiểm soát các triệu chứng nám vùng má, chẳng hạn như:
- Methimazole: Đây là một loại thuốc kháng giáp, được chỉ định để kiểm soát các triệu chứng cường giáp. Tuy nhiên, thuốc cũng được chứng minh là có thể làm sáng các mảng da tối màu, chẳng hạn như bệnh nám.
- Thuốc tránh thai: Thuốc tránh thai giúp ổn định nội tiết tố, từ đó kiểm soát các triệu chứng nám da.
- Vitamin C: Vitamin C có thể giúp chống oxy, làm sáng da, kiểm soát tình trạng nám, sạm cùng như bảo vệ da khỏi tác hại của ánh nắng mặt trời.
Sử dụng thuốc điều trị nám da theo chỉ định của bác sĩ để tránh các tác dụng phụ liên quan. Ngoài ra, người dùng nên trao đổi về các lợi ích và rủi ro trước khi sử dụng thuốc để có kế hoạch chăm sóc sức khỏe phù hợp nhất.
3. Kỹ thuật điều trị nám
Nếu thuốc đường uống và thuốc bôi đều không thể giúp kiểm soát các triệu chứng nám da vùng má, bác sĩ có thể chỉ định các liệu pháp xâm lấn. Các 3 kỹ thuật điều trị chính, bao gồm:
- Lột da hóa học (Peel): Lột da hóa học là phương pháp sử dụng axit để loại bỏ lớp da trên cùng, để lộ lớp da trắng sáng, đều màu bên dưới. Phương pháp này mang lại hiệu quả cao trong việc trị nám, sạm và giúp da trắng sáng tự nhiên.
- Mài da vi điểm (Microdermabrasion): Trong thủ tục này, bác sĩ sử dụng các tinh thể nhỏ để loại bỏ các bào chết, từ đó hỗ trợ điều trị nám, thâm sạm.
- Điều trị bằng laser: Điều trị bằng laser hoạt động bằng cách phá hủy các tế bào hắc tố (tế bào sản xuất melanin), từ đó cải thiện tình trạng nám da. Tuy nhiên phương pháp này tương đối tốn kém và có thể không phù hợp với một số người.
Gợi ý cho bạn: Top 6 Spa Trị Nám Tàn Nhang Uy Tín Chất Lượng Bạn Nên Biết
Nám vùng da má có phòng ngừa được không?
Nám da da vùng má cần được chẩn đoán và hướng dẫn kế hoạch điều trị bởi bác sĩ có chuyên môn. Ngoài ra, để phòng ngừa tình trạng này, người bị nám cần chú ý:
- Sử dụng kem chống nắng có chỉ số SPF từ 30 trở lên kể cả vào ngày mưa, âm u hoặc không có nắng.
- Rửa mặt hai lần một ngày bằng sữa rửa mặt dịu nhẹ. Tránh các sản phẩm có tính tẩy mạnh, điều này có thể gây kích ứng, ngứa da và khiến tình trạng nám trở nên nghiêm trọng hơn.
- Sử dụng kem dưỡng ẩm được bào chế dành riêng cho người bị nám để nuôi dưỡng làn da. Các sản phẩm này thường có chứa các thành phần như hydroquinone, tretinoin hoặc axit azelaic.
- Tránh sử dụng các sản phẩm có chứa cồn, mùi thơm và các hương liệu khác. Cồn và nước hoa có thể gây kích ứng da và khiến tình trạng nám trở nên trầm trọng hơn.
- Kiên trì điều trị theo đúng chỉ định của bác sĩ. Có thể mất vài tuần để vài tháng để các triệu chứng nám da được cải thiện.
- Hãy cẩn thận với một số loại thuốc, chẳng hạn như thuốc tránh thai và liệu pháp thay thế hormone, có thể làm tăng nguy cơ phát triển nám. Nếu cần sử dụng thuốc, hãy trao đổi với bác sĩ để được hướng dẫn cụ thể.
- Kiểm tra da thường xuyên có thể giúp phát hiện sớm các mảng nám mới. Điều này giúp người bệnh có kế hoạch điều trị sớm và hiệu quả hơn.
Nếu bị nám da mặt vùng má, điều quan trọng là đến bệnh viện để được chẩn đoán và có kế hoạch điều trị phù hợp. Điều trị sớm và đúng cách có thể cải thiện vẻ ngoài của da, giúp da trắng, sáng và đều màu.
Tham khảo thêm:
- Trị Nám Bằng Đông Y Với 9 Bài Thuốc Lành Tính Và Hiệu Quả
- 7 Bài Thuốc Nam Trị Nám Hiệu Quả Từ Các Cây Thảo Dược
