Sẹo rỗ lâu năm là tình trạng da liễu khó khắc phục và trong quá trình điều trị dễ dẫn tới rủi ro. Sẹo rỗ chủ yếu hình thành do mụn trứng cá, hệ quả bệnh thủy đậu hoặc do cách chăm sóc, điều trị da không đúng cách. Vậy làm cách nào để trị sẹo rỗ lâu năm hiệu quả, an toàn, hãy xem bài viết dưới đây để được giải đáp thêm.
Sẹo rỗ lâu năm là gì?
Sẹo rỗ lâu năm là hiện tượng bề mặt da xuất hiện những điểm lõm xuống dưới, được hình thành khi da gặp phải các tổn thương vĩnh viễn, thường do mụn trứng cá gây nên. Cụ thể là khi các tổ chức nguyên bào sợi ở trung bì bị tổn thương, đứt gãy, không sản xuất elastin, collagen sẽ làm mất khả năng tái tạo da, không thể lấp đầy vết thương nên khi vết thương đã lành vẫn để lại những vết lõm trên da.
Những vết sẹo rỗ lâu năm mặc dù không nguy hiểm, không gây ngứa ngáy nhưng lại là nguyên nhân khiến nhiều người cảm thấy tự ti. Vậy nên nhiều người muốn tìm cách loại bỏ chúng để giúp làn da trở nên láng mịn, thẩm mỹ hơn.
Sẹo rỗ thường hình thành từ những nguyên nhân phổ biến dưới đây:
- Do mụn: Mụn là nguyên nhân hàng đầu làm xuất hiện sẹo rỗ, đặc biệt là mụn trứng cá. Tuy nhiên, nếu không xử lý kịp thời các loại mụn như mụn đầu đen, mụn bọc, mụn mủ,… có thể làm lỗ chân lông tắc nghẽn dẫn tới tổn thương da và hình thành sẹo.
- Tai nạn: Bỏng, ngã trầy xước da, tai nạn giao thông là những sự cố bất ngờ có nguy cơ cao để lại sẹo. Thông thường, những tổn thương do tai nạn gây ra sẽ để lại những vết sẹo có kích thước lớn.
- Phẫu thuật: Trong trường hợp tiến hành phẫu thuật bằng dao kéo chắc chắn sẽ để lại các vết sẹo dù lớn hay nhỏ.
- Bệnh thủy đậu: Bệnh thủy đậu điển hình với những nốt mụn nước khắp cơ thể, kèm cảm giác ngứa ngáy, khó chịu. Bệnh sẽ khỏi sau 3 – 4 tuần và các nốt thủy đậu sẽ tự khô, không để lại sẹo. Nhưng trong một số trường hợp, nếu không điều trị đúng cách, bệnh vẫn có thể để lại sẹo do mụn nước bị vỡ.
- Các nguyên nhân khác: Ngoài những nguyên nhân nêu trên, sẹo rỗ còn có thể hình thành do quá trình chăm sóc da không đúng cách hoặc do áp xe, viêm nang lông,… Do đó, khi mắc bệnh lý về da, các bạn cần đến bệnh viện kiểm tra và xử lý sớm.
Phân loại các dạng sẹo rỗ thường gặp
Để trị sẹo rỗ lâu năm thành công, các bạn cần xác định đó thuộc phân loại sẹo nào. Bởi từng loại sẹo rỗ khác nhau sẽ có cách điều trị tương ứng. Thông thường, sẹo rỗ sẽ được chia thành 4 loại dựa trên hình dáng của chúng. Chi tiết như sau:
- Sẹo chân đáy nhọn: Là loại sẹo có hình dạng như bị vật nhọn đâm sâu vào cấu trúc da. Sẹo trông rộng hơn 2mm và sâu hơn 0.5mm khiến bề mặt da lỗ chỗ, kém mịn màng. Sẹo đáy nhọn chủ yếu xuất hiện do việc điều trị mụn trứng cá không dứt điểm và là một trong số những loại sẹo rỗ rất khó điều trị.
- Sẹo hình đáy tròn: Các vết lõm ở loại sẹo này thường có cạnh dốc, nhấp nhô trên bề mặt như hình lượn sóng khiến da trông gồ ghề. Sẹo đáy tròn chủ yếu hình thành ở vùng da dày như má dưới và cằm..
- Sẹo hình chân vuông: Ở sẹo hình chân vuông, vết sẹo thường có cạnh thẳng đứng, rộng hơn sẹo chân đáy nhọn. Nhìn tương tự như một vết lõm lớn hoặc miệng núi lửa, tập trung chủ yếu ở vùng má và cằm. Những vết sẹo chân vuông có thể là hậu quả của bệnh thủy đậu hoặc do thói quen nặn mụn sai cách.
- Sẹo rỗ hỗn hợp: Là tình trạng da xuất hiện tất cả các dạng sẹo rỗ nêu trên. Những nốt mụn khi lành không có một quy tắc hình thành sẹo rỗ giống nhau. Bởi chúng còn phụ thuộc vào từng loại mụn, vết viêm nhiễm to hay nhỏ cũng như cơ địa của từng người. Sẹo rỗ hỗn hợp chủ yếu xuất hiện ở những trường hợp từng có sẹo rỗ trước đó.
Cách trị sẹo rỗ lâu năm hiệu quả
Tùy theo loại sẹo rỗ lâu năm cụ thể, các bác sĩ chuyên khoa có thể chỉ định bệnh nhân thực hiện theo các phương pháp sau đây:
Tạo tổn thương giả trị sẹo rỗ lâu năm
Tạo tổn thương giả trị sẹo rỗ lâu năm được thực hiện với 2 hình thức chính là vi kim và lăn kim. Trong đó:
- Lăn kim dùng các chiếc kim nhỏ lăn trên bề mặt, tạo ra các tổn thương nhỏ nhằm kích thích sản xuất collagen, cải thiện tình trạng nám, sẹo, nếp nhăn, hói,… Lăn kim thường gây đau đớn do can thiệp sâu nhưng cho hiệu quả điều trị rõ rệt hơn.
- Vi kim là biện pháp dùng những cây kim siêu nhỏ tác động lên lớp biểu bì da thay thế lớp tế bào cũ. Tiếp đó đưa các dưỡng chất được chiết xuất từ tảo biển, thực vật lên men vào da nhằm nuôi dưỡng tế bào, tái tạo da. Vi kim chủ yếu tác động lên tầng biểu bì của da, không gây đau nên phù hợp với tình trạng sẹo rỗ nhẹ và trung bình.
Phương pháp Chemical peel
Là phương pháp peel da hay còn gọi là peel da sinh học, được thực hiện dựa trên việc dùng các axit hữu cơ như AHA, BHA, TCA để kích thích quá trình bong vảy biểu bì. Đồng thời thúc đẩy quá trình thay mới, tái tạo da, khắc phục các vấn đề như mụn, sẹo rỗ, thâm mụn, lỗ chân lông to.
Phương pháp Chemical peel được đánh giá là giải pháp trị sẹo rỗ lâu năm cho hiệu quả khả quan với chi phí thấp. Tuy nhiên, với những trường hợp sẹo rỗ nặng, sẹo nhiều thì cần áp dụng thêm nhiều cách điều trị khác.
Trị sẹo rỗ lâu năm bằng cách tiêm filler
Tiêm filler trị sẹo rỗ được nhiều người lựa chọn vì chúng ít xâm lấn, lại cho hiệu quả nhanh chóng. Cụ thể, bạn sẽ được tiêm một chất làm đầy vào lớp trung bì tại vị trí sẹo rỗ với mục đích nâng cao bề mặt da, nâng đỡ mô dưới da và lấp đầy sẹo lâu năm. Chất làm đầy sẽ tồn tại dưới dạng lỏng, gel và thường là collagen, mỡ tự thân hoặc các chất tự nhiên khác có trong cơ thể.
Hiệu quả của phương pháp tiêm filler có thể kéo dài trong 4 – 6 tháng tùy theo cơ địa của mỗi người. Sau đó, chất làm đầy sẽ tự tan, làn da trở lại trạng thái trước đó. Ngoài ra, việc tiêm filler cũng có thể dẫn tới các biến chứng nguy hiểm nếu sử dụng chất làm đầy kém chất lượng, không rõ nguồn gốc, tiêm sai kỹ thuật, làm ảnh hưởng tới các dây thần kinh.
Mài da
Phương pháp sử dụng máy mài da để tạo độ ma sát nhằm loại bỏ các lớp ngoài của da mà không gây đau, bởi chúng chỉ tác động lên bề mặt da. Được biết, mài da hiện được tiến hành theo 3 phương pháp là mài da vi điểm với tinh thể kim cương, màu da với tinh thể pha lê và mài da thủy lực.
Do chỉ tác động lên bề mặt nên mài da vi điểm cần thực hiện nhiều lần mới mang lại kết quả tốt. Mỗi lần mài da sẽ kéo dài trong khoảng 30 – 40 phút.
Tái tạo bằng laser
Tùy theo tình trạng sẹo rỗ, tính chất da của từng bệnh nhân cụ thể mà bác sĩ có thể chỉ định bạn thực hiện tái tạo da bằng Laser Fractional CO2 và laser không xâm lấn.
- Liệu pháp Laser Fractional CO2: Kích thích quá trình tái tạo tế bào bên dưới vết sẹo bằng các ánh sáng laser. Từ đó đốt cháy lớp ngoài cùng tại vùng da bị sẹo, kích thích sự phát triển của tế bào mới nhằm làm mờ sẹo.
- Laser không xâm lấn: Là hình thức sử dụng các tia laser có bước sóng cao xuyên thẳng qua các tầng biểu bì để giúp tăng sinh collagen, giảm nếp nhăn, lấp đầy sẹo. Công nghệ này mất vài tuần chăm sóc, phục hồi nhưng hiệu quả có thể kéo dài trong nhiều năm. Nhưng đổi lại, bạn có thể gặp một số rủi ro như mẩn đỏ, sưng tấy, thay đổi màu da hoặc khiến mụn trứng cá, sẹo trở nên nghiêm trọng hơn.
Cấy mỡ
Mỡ tự thân là chất liệu nâng cơ lý tưởng vì chi phí thấp, sẵn có và không có nguy cơ đào thải, gây dị ứng. Cấy mỡ được thực hiện thông qua 2 giai đoạn là lấy mảnh ghép và đặt mảnh ghép.
Theo đó, bác sĩ sẽ tiêm những mẩu chất béo nhỏ vừa giúp làm đầy vùng da có sẹo, vừa tiếp cận tối đa với các nguồn cung cấp máu có sẵn của da. Sau khoảng 3 tháng ổn định, việc cấy mỡ sẽ giúp điều trị sẹo rỗ lâu năm đạt hiệu quả tối đa.
Dùng kỹ thuật khoan da
Là kỹ thuật được ứng dụng để điều trị sẹo lâu năm nhằm tạo ra một vết sẹo lớn – sâu hơn để nền sẹo cũ có thể mờ dần theo thời gian. Khoan da là thủ thuật ngoại khoa điều trị hiệu quả một lần nhưng chỉ những vết sẹo được điều trị mới có khả năng cải thiện. Kỹ thuật này không ảnh hưởng nhiều tới sự bất thường, đổi màu của vùng da xung quanh như các cách trị sẹo rỗ khác.
Sử dụng huyết tương tái tạo bề mặt da
Tái tạo bề mặt da bằng huyết tương sẽ sử dụng các xung khí nito ion hóa nhằm cung cấp các năng lượng nhiệt trực tiếp đến da. 10 ngày sau điều trị, các nguyên bào sợi lắng đọng collagen, elastin sẽ giúp cải thiện vùng da sẹo rỗ. Tuy nhiên bạn có thể gặp một số tác dụng phụ như ban đỏ, phù nề, nhiễm trùng, tăng sắc tố tạm thời.
Lột da hóa chất trị sẹo rỗ nhiều năm
Trị sẹo rỗ lâu năm bằng cách làm này được thực hiện thông qua việc bôi hóa chất lên da. Từ đó khiến lớp hư tổn bên ngoài bị phá hủy, đẩy nhanh quá trình tẩy da chết và tăng sinh collagen, giúp vết lõm chóng được làm đầy.
Các loại hóa chất thường được dùng trong điều trị sẹo rỗ gồm có:
- Dung dịch Jessner’s: Là hỗn hợp được tạo nên từ các thành phần như resorcinol, axit salicylic, ethanol, giúp phá vỡ biểu bì riêng rẽ, đẩy nhanh quá trình bong tróc và hình thành lớp da mịn màng hơn.
- Axit glycolic: Ở nồng độ thấp từ 5 – 15% Axit glycolic có thể được dùng như một sản phẩm chăm sóc da hàng ngày. Khi dùng với nồng độ cao hơn, từ 30 – 70% chúng có thể thẩm thấu sâu vào da, khiến lớp sừng mỏng đi, phân giải biểu bì, làm mờ hắc sắc tố và hỗ trợ trị sẹo. Tuy nhiên, nếu dùng Axit glycolic quá lâu có thể gây viêm nhiễm.
- Phenol: Có tác dụng lột da sâu nhưng Phenol cần được thực hiện bởi những người có chuyên môn, kỹ thuật tốt. Bên cạnh đó, khi điều trị bằng Phenol quá trình hồi phục, nghỉ dưỡng cũng mất nhiều thời gian hơn so với các hoạt chất khác. Chưa kể, bạn có thể gặp phải một số biến chứng nguy hiểm như rối loạn nhịp tim.
- Axit pyruvic: Giúp tiêu sừng, kháng khuẩn, kìm huyết thanh, kích thích sản xuất collagen và hình thành sợi đàn hồi. Khi dùng Axit pyruvic với nồng độ khoảng 40 – 70% có thể mang tới hiệu quả trị sẹo rỗ lâu năm hiệu quả.
Hỗ trợ trị sẹo rỗ lâu năm bằng nguyên liệu tự nhiên tại nhà
Mặc dù các nguyên liệu tự nhiên tại nhà không thể loại bỏ hiệu quả tình trạng sẹo rỗ, đặc biệt là sẹo lâu năm. Tuy nhiên các mẹo chữa này sẽ hỗ trợ làm mờ sẹo, giúp da căng bóng, mềm mịn hơn.
Được biết, các nguyên liệu như nha đam, rau má, bột trà xanh, nghệ tươi,… rất phù hợp để trị sẹo rỗ vì chúng có chứa vitamin A, vitamin B, vitamin B5, vitamin B1,… Nhờ đó giúp bảo vệ và đẩy nhanh quá trình chống lão hóa, tái tạo da, tăng sinh collagen hiệu quả.
Để thực hiện, các bạn chỉ cần xay nhỏ các nguyên liệu trên, thoa nhẹ nhàng lên vùng da bị sẹo. Apply nguyên liệu trên da trong khoảng 15 – 20 phút rồi rửa sạch lại với nước. Riêng với bột nghệ, bột trà xanh, mọi người cho thêm mật ong, vài giọt nước cốt chanh để gia tăng hiệu quả làm mờ sẹo.
Các cách trị sẹo rỗ lâu năm bằng nguyên liệu tự nhiên tại nhà rất đơn giản. Song để đạt được hiệu quả hỗ trợ làm sẹo rỗ, mọi người cần áp dụng trong thời gian dài và nên kết hợp cùng các phương pháp điều trị sẹo rỗ hiện đại khác.
Kinh nghiệm khi điều trị sẹo rỗ lâu năm
Sau điều trị sẹo rỗ lâu năm, da sẽ trở nên mỏng, nhạy cảm, kèm theo các triệu chứng như đỏ da, bong tróc, lộ da non. Tuy nhiên những phản ứng này sẽ nhanh chóng biến mất nếu bạn chăm sóc da đúng cách. Dưới đây là một vài kinh nghiệm trị sẹo rỗ mà bạn cần nắm được:
- Tuân thủ theo đúng chỉ định của bác sĩ sau khi trị sẹo rỗ về cách chăm sóc da, uống thuốc.
- Dùng bông tẩy trang, gạc để vệ sinh nhẹ nhàng trong 1 – 2 ngày điều trị đầu tiên. Từ 3 – 7 ngày tiếp theo có thể rửa mặt nhưng không được kì cọ, chà xát mạnh khiến da bị tổn thương. Sau 7 ngày, các bạn có thể dùng sữa rửa mặt dịu nhẹ để làm sạch da. Đồng thời có thể dùng thêm kem dưỡng ẩm, kem chống nắng khi đi ra ngoài để giúp bảo vệ da tốt hơn.
- Không cào gãi, sờ tay lên mặt để tránh nguy cơ viêm nhiễm, làm ảnh hưởng tới quá trình liền sẹo.
- Tránh để da tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, nếu bắt buộc phải ra ngoài, bạn cần đeo khẩu trang, thoa kem chống nắng, che chắn da cẩn thận.
- Chế độ ăn uống, nghỉ ngơi đều có tác động đến hiệu quả điều trị nên cần gia tăng các loại thực phẩm có chứa vitamin A, vitamin B, vitamin E, collagen,… Tránh dung nạp thực phẩm được làm từ gạo nếp, rau ngót, rau muống, rau dền, cua, ốc, ghẹ, tôm,… để tránh để những vết sẹo trở nên nghiêm trọng hơn.
- Uống đủ 2 lít nước mỗi ngày để hỗ trợ cấp ẩm, tái tạo làn da mới.
Biện pháp phòng ngừa sẹo rỗ hiệu quả
Để giảm nguy cơ hình thành sẹo rỗ nói chung và các vết sẹo rỗ lâu năm nói riêng, các bạn cần tạo cho mình thói quen chăm sóc da khoa học. Cụ thể như sau:
- Chăm sóc da đúng cách khi bị mụn, không dùng tay nặn hay bóc tách nhân mụn vì rất dễ gây viêm nhiễm. Thay vào đó, hãy rửa tay – mặt thật sạch, dùng que nặn mụn để lấy chân mụn. Sau khi loại bỏ mụn, bạn cần đắp mặt nạ dưỡng da để giúp cấp ẩm và giảm hiện tượng sưng viêm.
- Dùng kem chống nắng phổ rộng đều đặn mỗi ngày, thoa trước khi ra ngoài tối thiểu 30 phút để gia tăng hiệu quả che chắn, bảo vệ da trước tác hại từ môi trường.
- Tẩy tế bào chết, giữ lỗ chân lông thoáng khí, hỗ trợ quá trình tái tạo tế bào mới.
- Uống thuốc điều trị mụn theo đơn của bác sĩ chuyên khoa, nhất là những bạn có mụn trứng cá.
Trên đây là những phương pháp trị sẹo rỗ lâu năm cho hiệu quả tốt. Tuy nhiên để trị sẹo một cách an toàn, hiệu quả, các bạn cần thực hiện đúng phương pháp và chỉ điều trị tại những cơ sở thẩm mỹ hoặc bệnh viện uy tín. Việc điều trị sẹo chỉ giúp hỗ trợ cải thiện tình trạng da khoảng 60 – 80%, không thể xóa mờ sẹo hoàn toàn nên cần hết sức lưu ý.
